En Güncel Haberler

İBB BÖLGESEL İSTİHDAM OFİSLERİ ‘İŞGÜCÜ ARZ VE TALEBİNDE UYUMSUZLUK’ ARAŞTIRMASI SONUÇLANDI

İBB Bölgesel İstihdam Ofisleri, İstanbul’un istihdamında en büyük paya sahip 12 sektörden 39 firma ile asgari ücret artışı sonrası işgücü piyasası hakkında derinlemesine görüşmeler yaparak sonuçların paylaşıldığı bir rapor hazırladı.

Rapor verilerine göre İstanbul işgücü piyasasında işgücü arz ve talebi arasında uyumsuzluk (mismatching) son iki yılda yapısal bir soruna dönüşüyor. Uyumsuzluk sorunu başlıca iki nedenden kaynaklanıyor. İlki; başlangıç ücretleri, diğeri beceri açığı.

İş arayanların bir işi kabul etmek için talep ettikleri ücret tutarı “rezervasyon ücreti” ile işverenlerce önerilen ücretler arasında son iki yıldır ciddi farklar oluşmakta. Bu farklar işgücü arz ve talebinde uyumsuzluk olarak tezahür etmekte, bu da bir yandan istihdam artışını frenlerken diğer yandan da işsizliği katılaştırmaktadır.

Asgari Ücretin İstihdama Etkileri

4 Ocak 2022 itibariyle net asgari ücret, yüzde 50 oranında artırılarak 2.825 TL’den 4.253,4 TL’ye Temmuz ayı itibariyle de yüzde 29,4 artırılarak 5.500 TL olarak belirlemiştir. Böylelikle 2022 yılı için asgari ücrette bir önceki yıla göre yapılan toplam artış, yüzde 94,7 olmuştur.

İBB Bölgesel İstihdam Ofisleri’nin yaptığı araştırma sonuçlarına göre;

Yapılan asgari ücret artışları, firmaların büyük çoğunluğunun (%87’si) işe alım kararını etkilememiştir. Firmalar genelde büyüme stratejileri çerçevesinde ya da işte ayrılan personel yerine işe alımlarına devam etmişlerdir.


Asgari ücret artışları genelde firmaların eleman bulmalarını da kolaylaştırmamıştır. Bunun nedeni artan enflasyonun asgari ücret artışlarını erozyona uğratmasıdır. Firmalar, iş arayanların artan asgari ücreti yetersiz gördüklerini ve daha yüksek ücret talebinde bulunduklarını ifade etmişlerdir.


Firmaların tamamı artan enflasyonun, asgari ücretten eleman bulmayı her geçen gün zorlaştırdığını düşünmektedir. Firmalar işgücü açıklarını karşılayabilmek için iş başvurusu yapan adaylara asgari ücretin yanı sıra bazı yan ödemeler (yemek ücreti, alışveriş kartı, prim vb) teklif etmektedir.


Asgari ücret artışının bazı sektörlerde kayıt dışı çalışmayı artıracak beklentisi yaygın. Asgari ücret artışının bazı sektörlerde “konaklama-yiyecek, tekstil ve imalat sektöründe- ve özellikle küçük ve orta boy işletmelerde” kayıt dışı çalışmayı artıracağı beklentisi yaygındır.


Çalışanların nerdeyse tamamı yıl içinde ara ücret artışı beklentisi içinde Yüksek enflasyonun çalışanların alım gücünü azaltması ile nerdeyse tüm firmalarda çalışanlar işverenlerden yıl içinde ücret artışı talebinde bulunmuştur.


Firmaların çoğunluğu ücret artışı talebini olumlu karşılamış, yıl içinde ara ücret artışı yapmışlar ya da yapmayı planlamaktadır.


Firmaların üçte ikisi artan girdi maliyetlerini fiyatlarına yansıtmakta zorluk yaşadıklarını belirtirken üçte biri fiyat artışı konusunda sorun yaşamadıklarını ifade etmiştir.


Firmaların eleman temininde asgari ücrete ilave parasal yan haklar teklif etmeleri, ara artışlar yapmaları, “rezervasyon ücret-asgari ücret” uyumsuzluğunu gidermede etkili olmaktadır. Dolayısıyla ücretten kaynaklanan işgücü arz ve talep arasındaki uyumsuzluğa piyasa bir anlamda çözüm getirmektedir.


Beceri uyumsuzluğu

Firmaların üçte ikisi önümüzdeki 6 ayda istihdamını artırmayı planlıyor.


Tüm sektörlerde hemen her firma, aradığı vasıflara sahip nitelikli işgücü bulmakta zorlanmaktadır.Firmalar üretim, satış ve idari süreçlerinde meslekli, nitelikli, uzman ve deneyimli-kıdemli personel bulmakta zorlandıklarını, uygun adayların da yüksek ücret talep ettiğini belirtmektedir.


Beceri açığından kaynaklanan işgücü piyasası uyumsuzluğu yıllardır sürmektedir. Teknolojik gelişmeler, dijitalleşme, uzmanlaşmanın artması vb. nedenler beceri açığını daha da artırmaktadır.


İstanbul’da eleman temininde zorluk

· Firmalar diğer illerle karşılaştırıldığında İstanbul’da eleman bulmakta daha fazla zorluk yaşamaktadır. Neden olarak, yaşam maliyetinin daha yüksek olması ve daha çok firma/iş imkânı nedeniyle seçeneklerin daha fazla olması sayılmıştır.

· Özellikle yüksek kira artışları nedeniyle kirada oturan çalışanların çoğu ev sahipleri ile sorun yaşamaktadır. Bu İstanbul’dan göçü de gündeme getirmektedir.

· Öte yandan, çalışmak için İstanbul’a göç etmek isteyen ve iş başvurusu yapan adaylar firmalardan konaklama imkânı talep etmektedir. Bu konuda bazı firmaların örnek uygulamaları mevcuttur. Yoğun istihdam yapan lojistik, imalat sektörü, hizmet-idari destek ve servis sektöründe firmalar, konaklama imkânları sağlayarak İstanbul dışından işe alım yapmaya başlamıştır.

· Piyasanın bir diğer çözümü ise özellikle imalat ve lojistik sektöründe firmaların İstanbul’a komşu illere yakın alanlara faaliyetlerini taşımalarıdır.

Araştırma Raporunun Tamamı için https://isper.istanbul/dosyalar/Asgari_Ucret_Analiz_Calismasi.pdf